Yapay Zeka Nedir, Nasıl Çalışır, Nerelerde Kullanılır?

Yapay zeka ifadesi bilgisayar bilimine ilk kez John McCarthy tarafından 1956 senesinde Dortmouth Kolejinde kazandırılmıştır. Yapay zekada amaç, gerçek bir insanı taklit eden, gerçek insanın verebileceği tepkileri veren ve tüm bunları öğrenebilen yapay bir mekanizma oluşturmaktır.

Yapay zeka kısaca nedir?

Yapay zeka, herhangi bir canlı organizma kullanılmadan, tamamen yapay araç ve gereçler ile oluşturulan, insan gibi davranışlar ve hareketler gösterebilen makineler için geliştirilen teknolojinin genel ismidir.

Yapay Zeka (Artificial Intelligence), bir bilgisayar bilim dalı olarak kabul edilmekte ve makinelerin daha yaratıcı davranması ve tıpkı bir insan gibi tepkiler vermesini sağlamayı amaçlamaktadır.

İdealist bir yaklaşıma göre; tamamen insana has özellikler olan hissetme, davranışları önceden tahmin etme, karar verme gibi şeyleri gerçekleştirebilen yapay zeka ürünleri, genel olarak robot adı olarak da bilinmektedir.

Yapay zeka nasıl ortaya çıktı?

Bilgisayar teknolojilerinin gelişmeye başladığı yıllarda, 1950 senesinde, “Makineler düşünebilir mi?” diye soran Alan Mathison Turing, yapay zekayı kelime olarak kullanmasa bile düşünen makine kavramını ortaya atmış ve yayınladığı makalesinde Turing Testinden detaylı bir şekilde bahsetmiştir.

1956 yılı için yapay zeka kavramının doğduğu yıl diyebiliriz.  Hampshire, Dartmouth College’da bir konferans düzenlenmiş ve ilk defa burada yapay zeka ifadesi kullanılmıştır.

Alan Mathison Turing, makineler düşünebilir mi? diye soran ilk kişidir. Yayınladığı makalede Turing Testini ayrıntılı bir şekilde açıklamıştır.

Turing Testi nedir?

Turing testinde makine ile gönüllü bir insan, sorgulayıcının görüş alanının dışında bir yerde bulunurlar. Sorgulayıcı, sadece soru sorarak hangisinin insan hangisinin bilgisayar olduğunu saptamaya çalışır.

Yapay Zeka Nerelerde Kullanılır? Nasıl Çalışır?

Yapay zekanın geliştirildiği ilk yıllarda bu teknoloji yalnızca laboratuvar ortamlarında test amaçlı olarak kullanılıyordu. Günümüzde ise günlük yaşamımızın bir parçası haline geldi.

Şimdilerde yapay zekanın yaygınlaşmasında iki nedenin öne çıktığı görülüyor.

• İlki; ticari olarak yapay zekanın karlı olması, insan faktörünü ortadan kaldırıp maliyetleri azaltmasıdır.
• İkinci neden ise; insanlık olarak teknolojik bir sıçrama yapıp bilgisayar ve yapay zekanın ne olduğu hakkında pek çok bilgiye sahip olmamızdır.

Bilgiye ulaşmak şimdiye kadar hiç bu kadar kolay olmamıştı. Şimdilerde yapay zekayı kullandığımız başlıca alanlar aşağıda sıralanmıştır.

• Müzik ve İzleme Önerisi Robotları: Spotify, deezer, youtube gibi popüler müzik ve video servisleri de yapay zekadan yararlanmaktadır. Bu servisler; izlemiş veya dinlemiş olduğunuz video ve müzik türüne göre sizin ilgi alanınıza giren müzik ve videoları önerebiliyorlar.
• Satın Alma Tahmincileri: Google AdSense, Amazon ve Facebook gibi pek çok şirketin kullandığı yapay zeka sayesinde bilgisayar kullanıcılarının önceden yapmış olduğu aramalar dikkate alınarak hedefe ulaşan satış önerilerinde bulunmaktadır. Aynı yapay zeka sistemi internet reklamcılığında da kullanılmaktadır.
• Ortam ve Nesne Tanıma: Facebook ve Amazon gibi firmalar, yapay zekaya sahip makinelerin; nesne tanıma özelliği bir fotoğraftaki grubun anne, baba, çocuk ve kediden oluşan bir aile olduğunu anlayabiliyor; hangisinin kadın ve hangisinin erkek olduğunu fark ediyorlar. Boyunu ölçüyor, beden ölçülerini alıyor ve ne renk giydiklerini fark ediyorlar.
• Akıllı Arabalar: Google şirketinin öncülüğünü yaptığı ve Tesla ikinci olmak üzere son yıllarda da Apple firmasının geliştirdiği sürücüsüz araba modelleri üst düzey gelişmiş yapay zekaya sahipler.
• Sanal Asistanlar: Apple’ın Siri’si, Google’ın Sanal Asistanı ve Microsoft firmasının Cortana gibi kişisel sanal yardımcılar hayatımızın vazgeçilmez parçaları haline geldiler.
• Akıllı Ev Sistemleri: Aydınlatmadan güvenliğe, ısıdan enerjiye kadar tüm bu işlerin otomatik bir sistem eliyle yapılmasını sağlamaktadır.
• Oyunlar: Bilgisayar ve konsollar için geliştirilen oyunlar da yapay zekanın en çok tercih edildiği bir daldır. Far Cry, Call of Duty, Go şampiyonunu yenen AlphaGo, satranç şampiyonu Kasparovu deviren Deeper Blue vb. yapay bir zekaya sahip oyunlardır.

Barış Özcan yapay zeka ile ilgili çok güzel bir çalışma yapmış. İzlemenizi tavsiye ederim.

Robotlar hakkında ilginizi çekebilecek diğer konular

• Dünya üzerindeki ilk robot kent: NEOM
• Terminatör: Kara Kader filmi 1 Kasım 2019’da sinemalarda