Güneş tutulması nedir ve nasıl olur?
Güneş tutulması kısaca; Ay’ın, Dünya ile Güneş arasına girmesiyle Güneş’in önünün kapatılarak Güneş ışınlarının Dünya’ya ulaşmaması sonucu oluşur.
Güneş tutulması nasıl olur?
Güneş sistemimizde; Dünya, Güneş ve Ay her zaman aynı hizada bulunmazlar. Ay’ın Dünya’nın yörüngesine olan açısından dolayı Dünya, Ay ve Güneş daima aynı doğrultuda bulunmazlar. Bu nedenle Ay’ın her dönüşünde bir tutulma oluşmaz.
Güneş Tutulması kaç yılda bir olur? Astronomların yapmış olduğu hesaba göre bir yılda en az iki, en fazla da beş tutulma olabilmektedir.
İlginizi çekebilir
Güneş Tutulmaları üç çeşittir
Güneş tutulmasının da kendi içinde belli başlı türleri vardır. Bunlar tam tutulma, halkalı tutulma ve parçalı tutulma olarak üçe ayrılır.
1. Tam Güneş Tutulması
Tam Güneş Tutulması; Ay’ın, Güneş’in Dünya’dan disk halinde görünen ışığını tamamen örtmesi ile meydana gelir.
Güneş’in parlak olan ışığı, Ay’ın karanlık gölgesi ile tamamen örtülür. Bu tutulma sırasında, Güneş’in ışık yuvarı ve daha soluk olan Güneş tacı çıplak gözle görülebilir hale gelir. Tam bu esnada hava kararır ve parlak yıldızlar, gezegenler gözle görülebilir hale gelir.
2. Halkalı Güneş Tutulması
Halkalı Tutulma, Ay’ın Güneş’in önünden tam kavuşumlu geçişi esnasında Güneş’i tam olarak örtmediği zaman gözlemlenir.
Ay’ın Dünya’dan görünür büyüklüğü Güneş ile yaklaşık aynıdır. Ancak gerek Dünya’nın gerekse Ay’ın yörüngeleri tam daire olmadığından, Ay her tam kavuşumlu geçişinde Güneş’i tam olarak örtemez. Böyle durumda, Güneş diskinin Ay tarafından kapatılamayan kısmı, Dünya’dan halka şeklinde izlenir.
3. Parçalı Güneş Tutulması
Ay’ın Güneş’i kısmen örtmesi sonucunda oluşur. Her tam ve halkalı tutulma, parçalı tutulma olarak başlar ve tam kavuşumdan sonra yine parçalı tutulma halinde devam eder ve biter.
Aynı zamanda ilk görselde gösterildiği üzere, tam tutulma sırasında, tutulmanın tam olarak gözlenebildiği Dünya yüzeyindeki dar bölgenin dışındaki geniş alanlarda, parçalı tutulma görülmektedir.
2026 yılına kadar Güneş Tutulması Tarihleri
14 Aralık 2020: Afrika’nın Güneyi, Güney Amerika’nın büyük bir bölümü, Pasifik, Atlantik, Hint Okyanusu, Antarktika
4 Aralık 2021: Avustralya’nın Güneyi, Afrika’nın Güneyi, Güney Amerika’nın Güneyi, Pasifik, Atlantik, Hint Okyanusu, Antarktika
20 Nisan 2023: Güney / Doğu Asya, Avustralya, Pasifik, Hint Okyanusu, Antarktika
8 Nisan 2024: Avrupa’nın Batısı, Kuzey Amerika, Güney Amerika’nın Kuzeyi, Pasifik, Atlantik, Kuzey Kutbu
12 Ağustos 2026: Avrupa, Kuzey / Doğu Asya, Kuzey / Batı Afrika, Kuzey Amerika Bölgesi, Pasifik, Atlantik, Kuzey Kutbu
Güneş ve ay tutulmasının nasıl meydana geldiğini, başarılı bir şekilde gösteren hemen altta yer alan videoyu izlemenizi öneririm.
