En Çok Oksijen Üreten Ağaçlar
En çok oksijen üreten ağaçlar hangileridir sorusunun cevabından önce şu bilgiyi bilmenin faydalı olacağını düşündük: Canlıların yaşam kaynağı olan oksijeni en çok su yosunları üretmektedir. Fotosentetik su yosunları, sucul ortamlarda birinci derecede öneme sahip oksijen üreticisidirler.
İşin şaşırtıcı tarafı ise fotosentez ile ortaya çıkan net oksijen miktarı, yeryüzündeki tüm ağaçların ve kara bitkilerinin toplamda ürettiklerinden daha fazladır.
En Çok Oksijen Üreten Ağaç Türleri
Ağaçların oksijen üretme miktarını hesaplayabilmek için şöyle bir yol izlenebilir: Ağacın bir adet yaprağı 1 saat içerisinde ortalama 5 ml oksijen üretmektedir. Bir ağacın 1 saatte ne kadar oksijen üretebildiğini hesaplamak için, ağacın yaprak sayısını bilmek gerekir. Bitkinin yaprak sayısı ile üretmiş olduğu oksijen miktarı çarpıldığında, bir ağacın 1 saat içinde üretilebileceği oksijen miktarını yaklaşık olarak hesaplamış oluruz.
Kısaca özetlemek gerekirse 40 kişinin 1 saatte havaya verdiği karbondioksit, iğne yapraklı bir ağaç türü olan yetişkin bir çam ağacı tarafından 1 saatte oksijene dönüştürülmektedir.
10 kat daha fazla oksijen üreten bir ağaç
Hangi ağaç ne kadar oksijen üretir? sorunun cevabını yazımızın devamında bulabileceksiniz. En çok oksijen üreten ağaçlar, geniş ve iğne yapraklı ağaçlar olmak üzere 2 kategoriye ayrılmaktadır.
1. Geniş Yapraklı Ağaçlar
1 hektar geniş yapraklı orman yılda 16 ton oksijen üretmektedir. Geniş yapraklı en çok oksijen üreten ağaçlar ile ilgili bir liste aşağıda verilmiştir.
Kayın, Kızılağaç, Akçaağaç, Dişbudak, Gürgen, Ihlamur, Kavak, Kestane
1.1. Kayın Ağacı ve Özellikleri
30-40 m’ye kadar boylanabilen kayının en belirgin özelliği açık gri ya da koyu gri renkli kabuklarının ağacın hayatı boyunca çatlamadan düz ve pürüzsüz olarak kalmasıdır.
Deniz iklimini seven Kayın Ağacı, Trakya’daki kuzey kenar dağları ile İstanbul üzerinden Kocaeli yarımadasına geçerek Marmara bölgesinin güneyine kadar uzanır. Karadeniz bölgesi sıra dağları boyunca Kafkasya ve Kırım’a kadar olan bölge bu ağacın çokça yer aldığı coğrafi bölgelerdir.
Ilıman iklimli kıyı dağlarında yayılan kayınlar, yukarıdaki bölgelerden farklı olarak İskenderun körfezinin kuzeydoğusunda Hatay ve Kahramanmaraş’taki ormanların yüksek alanlarında 1500 m üzerinde yayılmaktadırlar.
Kayın ağacı; orta dereceli nemli madensel maddeler ile humusça zengin toprakları sevmektedir. En büyük düşmanı don ve kuraklıktır.
Kayınların direklik çağında tepeleri sivridir. Sonrasında genişleyerek kubbemsi bir biçim alırlar. Yapraklanma sıktır. İyi yetişme ortamlarında ve sık meşcerelerde çok uzun, düz ve dolgun gövdelere sahip olurlar. Kök sistemleri fazla derin değildir. Çoğunlukla yürek ve sığ köklüdür.
1.2. Kızılağaç ve Özellikleri
Kızılağaç, çoğunlukla kuzey yarım kürenin ılıman ve nemli bölgeleri ile Türkiye’nin Kuzey Anadolu karma ormanlarında ve su kenarlarında yetişir. Kızılağaç fakir topraklarda da yetişmektedir.
Trakya, Marmara çevresi, Batı Karadeniz ve Doğu Karadeniz’de saf ve karışık yayılan kızılağaç, boyu 20 m’yi aşabilen, esmer kabuklu, seyrek dallara sahip bir ağaçtır.
Kızılağacın köklerinde bulunan havanın serbest azotunu bağlayan yumruları, bulunduğu toprağı azotça zenginleştirmektedir.
Bu özelliği nedeniyle öncü ağaç olarak yetiştirilir. Toprak azot bakımından zenginleştikten sonra bölgeye başka ağaçlar da dikilir.
Daha çok serin bölgelerde ve nemli dere yataklarının bulunduğu yerlerde görülür.
Kızılağacın 4-9 cm uzunluğuna ve 3-7 cm genişliğine sahip ters yumurta biçimli ve testere dişli yaprakları vardır.
Bu ağacın odunu hava ile temas ettiğinde kırmızımsı bir renk almaktadır. Suya dayanıklı olan odunu, marangozlukta ve kontrplak yapımında kullanılmaktadır.
1.3. Akçaağaç ve Özellikleri
Akçağaç, her mevsim yapraklarının renk değiştirmesiyle ünlenmiş yeryüzünün göz alacı bitkilerinden birisidir.
Ilıman bir iklimi seven ve çoğunlukla Kuzey yarımkürede yetişen bu ağaç, bol ışıkta yaşamayı çok sever.
Bir piknik alanında karşılaştığınız Akçaağaç sonbahar aylarında sarı-kırmızı yapraklara yaz aylarında yeşil yapraklara sahiptir.
Gevşek özelliğe sahip topraklarda yetişirler. Dondan etkilenirler fakat rüzgara ve kirli havalara karşı oldukça dirençlidirler.
Boyu 10 m’yi bulabilen Akçaağaç, Türkiye’de Kuzey bölgelerde yetişir. Gençken pürüzsüz bir gövdesi varken olgunlaşmaya başladıkça gövdesinde büyük çatlaklar oluşur.
Yaprak yapısı narin olan bu ağaç, az parçalı veya çok parçalı yaprakları ile farklı türlere ayrılır.
Türkiye’de bu ağaç; Tatar Akçaağacı, Çınar Yapraklı Akçaağaç, Fransız Akçaağacı, Ova Akçaağaç ve Dağ Akçaağacı gibi çeşitlere sahiptir.
1.4. Dişbudak Ağacı ve Özellikleri
Genellikle Kuzey yarımkürenin ılıman bölgelerinde yetişen bir ağaç cinsi olan Dişbudak, kışın yapraklarını döken ağaçlardan biridir.
Türkiye’de dört türü bulunmaktadır. Çiçekli ve çiçeksiz olarak 2 çeşidi vardır.
Boyu 40 m’yi bulan Dişbudak süs bitkisi olarak da yetiştirilmektedir. Yaşam süresi 200 yıl kadardır. Sert ve sarımsı beyaz renkli kerestesi oldukça değerlidir.
Esnekliği sebebiyle kasnak, kaplama levhası ve fıçı yapımında kullanılmaktadır. Merdiven ve alet sapı yapımında en çok tercih edilen ağaç türlerindendir.
1.5. Gürgen Ağacı ve Özellikleri
Gürgen Ağacı; Asya, Avrupa ve Kuzey Amerika kıtalarının en çok bilinen ağaçlarından birisidir. Dünyada 40’tan fazla türü bulunan Gürgen ağacı ormanların dışında dere boyunca, park ve bahçelerde ve hatta çayırlarda görülmektedir. Türkiye’de doğal olarak yetişen Adi Gürgen ve Doğu Gürgeni olmak üzere 2 Gürgen türü vardır.
Gürgenler çoğunlukla nemli ortamları severler. Doğu Gürgeni, Adi Gürgen’e kıyasla sıcaklığa daha dayanıklıdır. Doğu gürgeni, Adi Gürgen’den farklı olarak Doğu ve Güneydoğu Anadolu gibi kurak bölgelerde de bulunmaktadır.
Gürgen 20-25 m’ye kadar uzayabilir. Gövdeleri yukarıdan aşağıya doğru damarlar şeklinde olukludur. Yapraklarının kenarları tırtıklı ve 7-14 cm uzunluğa sahiptir. Yaprağın damarları belirgin ve elle rahatlıkla hissedilir.
1.6. Ihlamur Ağacı ve Özellikleri
Ihlamur ılık iklime sahip yerlerde yetişen; Avrupa, Asya, Amerika’da sık rastlanan bir ağaç türüdür.
Çok farklı topraklarda yetişebilmektedir. Epey boy atan, bol yapraklara sahip olan Ihlamur ağacı, gölge sağlamak amacıyla parklara ve cadde kenarlarına dikilmektedir.
Ihlamur kerestesi yumuşak, cilalanmaya elverişli ve işlenmesi kolay bir ağaçtır. Bu özelliği ile marangozların tercih ettiği bir ağaç türüdür.
Çiçekleri çok güzel koktuğu için arıların da çok sevdiği bir ağaçtır.
1.7. Kavak Ağacı ve Özellikleri
Çok hızlı büyüyen bir ağaç olan Kavak ağacı genellikle akarsu kenarlarında yetişmektedir. Nemli ve rutubetli yerleri seven Kavak ağaçları iklime göre farklı türleri bulunmaktadır.
Kavak ağacı, 10-20 m arasında değişen boylara ve geniş dallara sahiptir. Yaprak renkleri türüne göre farklılık gösteren bu ağaçların büyük bir bölümünün yaprakları üçgen şeklindedir.
Ağacın tohumu tüylüdür. Bu ağaçlar çoğunlukla bahçelere ve tarla kenarlarına dikilmektedir. Bunlardan elde edilen odunlar mobilya ya da kağıt üretiminde kullanılmaktadır.
1.8. Kestane Ağacı ve Özellikleri
Kestane ağacı, ılıman ve sıcak iklimi sevmektedir. Çoğunlukla güneşli ve nemi yüksek olan yerlerde daha sağlıklı meyve verir.
Türkiye’de daha çok Doğu Akdeniz, Ege ve Marmara’da bulunmaktadır. Kestane ağacının bilinen 13 çeşidi bulunmaktadır. Bu türlerin doğal olarak yetiştiği yerler Çin, Kore, Japonya, Türkiye, Güney Avrupa ve Kuzey Amerika’dır.
1200 m yükseklikte dahi yaşayabilen kestane ağaçları ağır ve kireçli topraklardan asla hoşlanmaz. Toprağı daha geçirgen bir yapıya sahip yerlerde görülmektedir. Türkiye’de Kestane ağacı yetiştiriciliğinde Bursa, en önde gelen illerden birisidir.
2. İğne Yapraklı Ağaçlar
1 hektar iğne yapraklı orman yılda 30 ton oksijen üretmektedir. İğne yapraklı en çok oksijen üreten ağaçlar ile ilgili bir liste aşağıda verilmiştir.
Ardıç, Çam, Göknar, Mavi Ladin, Mazı, Sedir, Servi
2.1. Ardıç Ağacı ve Özellikleri
Ardıç ağacı, kış aylarında yapraklarını dökmeyerek daima yeşil kalan ağaçlardan bir tanesidir. Yaprakları küçük pulsu ya da iğne şeklinde olup 1-2 cm uzunluğundadır.
Ardıç türleri kozalaklarının büyüklüğüne, rengine ve kozalağın içindeki tohumların sayısına göre birbirinden ayırt edilir.
Ardıç ağacı, üreyebilmek için başka bir canlıya ihtiyaç duymaktadır. Ağaç, tohumlarını yere dökerek ardıç kuşu (Karatavuk) tarafından yenmesini bekler.
Bu kuş, sindirim sisteminde Ardıç ağacının tohumlarının kabuklarını açar. Dışkı ile birlikte toprağa karışan tohumlar sonrasında filiz verirler. Türkiye’de Akdeniz ve Orta Anadolu bölgelerinde yetişmektedir.
2.2. Çam Ağacı ve Özellikleri
“Çam ağacı oksijen üretir mi?” sorusu çam ağacı için pek bir anlam ifade etmiyor. Çünkü en çok oksijen üreten ağaçlar sıralamasında ilk sıralarda yer almaktadır. Havayı temizleyen Çam ağacı, sonbaharda yaprak dökmeyen ve iğne yapraklı bir ağaç türüdür. Bu ağaç soğuğa ve kuraklığa karşı oldukça dayanıklıdır. Bu özelliği sayesinde yeryüzünde onu her yerde görmek mümkündür.
Çam ağaçları 100 ile 1000 yıllık bir ömre sahip olup boyları 9 ile 25 m arasında değişmektedir. Kozalak adı verilen çiçekleri vardır. Dünya üzerinde 100’den fazla Türkiye’de 5 farklı çam türü bulunmaktadır. Bunlar; Fıstık çamı, Halep çamı, Kızılçam, Sarıçam ve Karaçamdır.
Türkiye’de toplam ağaçlık alanların 3/5’lik kısmını oluşturan Çam ağaçları; reçine ve çam sakızı elde edilmesinde, kağıt hamurunda, kontrplak yapımında, yakacak ve inşaatlık kereste olarak kullanılır.
2.3. Göknar (Köknar) Ağacı ve Özellikleri
Göknar ağacı; Asya, Avrupa ve Kuzey Amerika’nın soğuk kesimlerinde yetişen bir çeşit süs çamıdır ve dalları yataydır. Ağaç, piramit biçiminde gelişmekte ve Kuzey ılıman bölgenin soğuk bölgelerinde ve özellikle yüksek yerlerde yetişmektedir.
Göknar ağacının yeryüzünün hemen her yerinde yetişen 20 kadar çeşidi bulunmaktadır. Bazılarının yüksekliği 30-40 metreye yaklaşır. Göknarın kozalakları silindir biçiminde olup ağacın üst dallarında çıkar ve dikine yükselir.
Sesin tınısını artırdığı için müzik aletleri yapımında Köknardan faydalanılır. Ayrıca tahtasından kibrit çöpü de yapılır. Türkiye’de Karadeniz kıyıları, Uludağ, Toroslar ve Kazdağı, Göknar ağacının en çok bulunduğu coğrafi yerlerdir.
2.4. Mavi Ladin ve Özellikleri
Ladin ağacı, Kuzey yarımkürenin ılıman bölgelerinde yetişen bir ağaç türüdür. Nemli toprakları seven Ladin, güzel görünümü sayesinde şehirlerin ve bahçelerin peyzajında kullanılmaktadır.
Ladin ağacı, Türkiye’de çoğunlukla Doğu Karadeniz’de dağlık yerlerin denize bakan kısımlarında yetişmektedir. Kış aylarında iğneli yapraklarını dökmez ve rutubetli topraklarda yetişmeye elverişlidir.
Ortalama yaşam süreleri 400 yıldır. Düzgün gövdeli ve alacalı renge sahip olan Ladin ağacı Göknar ağacından daha kullanışlı ve dayanıklıdır. İnşaat malzemesi olarak bu ağacının yumuşak kerestesinden yararlanılmaktadır.
2.5. Mazı Ağacı ve Özellikleri
Mazı ağacı daha çok Kuzey Amerika’nın batı bölgeleri ile Doğu Asya ülkelerinde yetişmektedir. Ancak süs ağacı olarak ve kaliteli odunu için pek çok ülkede yetiştirilmektedir.
Boyu 25-30 m’ye kadar uzayabilen kozalaklı ağaç türlerinden olan Mazı ağacı Türkiye’de doğal olarak yetişmez. Peyzaj çalışmalarında 5-10 m boya sahip Mazı ağacı kullanılmaktadır.
Sürekli yeşil kalabilen bu ağacın görünümü çoğunlukla piramit şeklindedir. Gövdeleri ince ve gri yeşil renkli olan bu ağaçların 1-2 cm’lik kozalakları, başlangıçta mavi yeşil renkte olup, zaman içinde kahverengi renge dönüşmektedir.
2.6. Sedir Ağacı ve Özellikleri
2 bin yıldan fazla yaşayabilen Sedirin yapısı, birçok alanda tercih edilmesine neden olmuştur. Sedir ağacı yaprak dökmez. Yapraklar ağaç üzerinde 6 yıla kadar kalabilmektedir.
Sedir uzun sürede yetişen, güçlü odunu ile dayanıklı ağaç bir türüdür. Sedirin kozalakları ise yaklaşık 26 ay sürede oluşmaktadır.
Boyları 50 m’ye uzayabilen Sedir, yarı ışık ağacıdır ve sıcak ortamları sever. Neme ihtiyaç duymaz.
Soğuk havalara karşı dayanıksız olduğu için Akdeniz iklimine sahip kumlu, killi ve kireçli topraklarda yetişmektedir.
2.7. Servi Ağacı ve Özellikleri
Servi ağacı; sık, koyu yeşil yapraklı uzun bir ağaçtır. Dalları kısadır, gövdenin çevresine dizilmiştir. En güzeli Akdeniz ülkelerinde yetişen cinsidir. Kuzey yarımkürede sıcak ve ılık bölgelerde yetişen 15 çeşidi bilinmektedir.
Servi gerek yapraklarını dökmediği, gerekse hoş bir kokusu olduğu için daha çok mezarlıklara dikilmektedir. Ancak büyük Avrupa şehirlerinde rüzgarı kestiği içim caddelerin iki yanında da yetiştirilmiştir.
Servi ağacının tahtası, sağlamlığı ile çok değerlidir. Demiryolu tabanlıkları, otlakları sınırlayan kazıklar gibi uzun zaman dayanması gereken tahtalar, genellikle Servi ağacından yapılmaktadır.
En çok oksijen üreten ağaçlar konusunda diğer insanların da yararlanması adına yazımızı sosyal medya hesaplarınızda paylaşmayı unutmayın.
