“Birilerine silah vermek, neden kitap vermekten daha kolay?” diye bir soru sorarak mücadelesine başlayan Malala Yusufzay, Taliban tarafından vurulduğunda okulundan evine dönüyordu. 12 Temmuz 2015 yılında 18. yaşını kutlayan Malala günümüze kadar geçen süre içinde örnek bir insan olarak hayatına bir sürü şeyi sığdırmayı başardı.
Dilerseniz şimdi Malala’nın hayatındaki dönüm noktalarını ve Dünyada tanınan biri olarak nasıl önemli bir kişi haline geldiğini detaylı bir şekilde inceleyelim.
Malala Yusufzay için her şey 2009 yılında başladı
15 Ocak 2009 yılından sonra Taliban, Malala’nın doğduğu topraklar olan Mingora’da kız çocuklarının okula gitmesini tamamen yasakladı. 2009 yılında iken Gul Makai rumuzuyla BBC için Taliban rejimi altında kız çocuğu olmayı anlatan bir blog yazmaya başladı. Bu blog Malanın kağıtlara aldığı notları bir muhabire vermesi ve eposta ile BBC’ye iletilmesi ile oluşturuluyordu. Ülkesinde milli bir kahraman olmaya başlaması bu zamanlardan sonra olmaya başladı.
Malala, Taliban tarafından kafasından vurulmadan önce de eğitim hakları için çalışmalar yapıyordu. Taliban rejimi, kız çocuklarının okula Burka giyerlerse devam edebileceklerini ilan etmesine rağmen ülkede birçok okul zaten tahrip edilmişti.
Taliban rejimince tehdit edilen Malala ve ailesi yaşadıkları yer olan Mingora‘yı terketmek zorunda kaldılar. “Babama, kanatlarımı kırmadığı, uçmama izin vererek amaçlarıma ulaşmamı sağladığı için ona teşekkür borçluyum.” diyen Malala yapılan bu tehditler karşısında yılmadan mücadelesini sürdürmüş 24 Temmuz 2009‘da Taliban’ın Mingora’dan çekilmesiyle birlikte evlerine geri dönmüşlerdir. Sonunda adalet yerini bulmuştur.
Malala Dünya Basınında İlgi Olmaya Başlıyor
Süre gelen aylar boyunca AVT Khyber, Daily Aaj’a ve Kanada’daki Toronto Star’a röportajlar veren Malala sonrasında Capital Talk programına katıldı. Ekim 2011 tarihinde Güney Afrikalı bir papaz olan Desmond Tutu Malala’yı Çocuk Hakları Vakfı’nın Uluslararası Çocuk Barış Ödülü’ne aday göstermiş ve Malala artık daha tanınan bir insan haline gelmiştir. 2 ay sonrasında da Pakistan’ın Ulusal Gençlik Barış Ödülü’ne layık görüldü.
Malala Yusufzay Taliban Tarafından Kafasından Vuruldu
Dünya medyasında tanınan biri olmayan başlayan Malala’ya tehditler de artmaya başlamıştı. Evinin kapısına tehdit mektupları, Facebook hesabına bırakılan mesajlar ile ölümle korkutulmaya çalışıldı. Tüm bu tehditlere rağmen Malala “Hiçbir zaman vazgeçmeyeceğim. Beni vurabilirler ama hayallerimi vuramazlar.” diyerek basın yoluyla kız çocuklarının eğitimine dikkat çekmeye devam etmiştir.
9 Ekim 2012 tarihinde korkulan oldu. Malala, okuldan servisle eve dönerken yüzü kapalı bir saldırgan servise binerek “Hanginiz Malala? Ortaya çıksın yoksa hepinizi öldürüm” dedikten sonra Malala kendini ifşa etmiş ve tek kurşunla vurulmuştu. Olaydan Kainat Riaz ve Shazia Ramzan isimli iki kız da yaralandı.
Aylarca süren tedavi sonucunda Malala’nın beyninde hasar olmadığına kanaat getirilmiş ve tedavi gördüğü 3 Ocak 2013’te Queen Elizabeth Hastanesi’nden taburcu edildi. Sonrasında kafasından bir ameliyat daha oldu.
Bu olaydan sonra Malala Yusufzay dünya gündemine oturdu
Tüm bu olaylardan sonra Devlet Başkanları ve uluslararası vakıflar bu saldırıyı lanetlediler. Ünlü kişiler Malala’ya iyi dileklerini ilettiler. Madonna saldırının olduğu gün Los Angeles’ta verdiği konserde Human Nature adlı şarkısını Malala’ya armağan etti. Çok kişi Malala Vakfı’na yüksek meblağlı para yardımları yapmaya başladı.
Malala, Birleşmiş Milletler’de 12 Temmuz 2013’te bir konuşma yaptı. Buckingham Sarayı’na giderek Kraliçe Elizabet ile tanıştı. Yine aynı yılın Eylül ayında Harvard Üniversitesi’nde bir konuşma daha yaptı, Ekim ayı içinde de Barack Obama ile görüştü. Ekim 2014’te Londra’daki Girls Summit’e katıldı. Malala, Dünya Çocuk Ödülü’nü kazanarak Gazze’de 65 adet okul yapılması için 50.000 dolar bağışladı.
12 Temmuz Malala Günü ilan edildi
Birleşmiş Milletler, Malala’nın doğum günü olan 12 Temmuz gününü Malala Günü ilan etti. Yusufzay, “Malala Günü” benim günüm değil. Bugün kendi hakları için seslerini yükseltmiş her kadının, erkeğin ve kız çocuğunun günüdür.” diyerek seslerini yükseltemeyenlerin sesi oldu.
Malala Nobel Barış Ödülü’nü 10 Ekim 2014’te çocuklara yapılan baskıya karşı savaşı ve her çocuğun eğitim hakkı mücadelesi için aldı ve ödülü alan en genç kişi oldu. Ödülü Hindistanlı çocuk hakları aktivisti Kailash Satyarthi ile paylaştı. Abdus Salam‘dan sonra Nobel Ödülü alan ikinci Pakistanlı oldu.
Malala’nın 2013’te Ben Malala isminde bir kitabı çıktı. O dönemde yaşadıklarını anlatan Malala, aynı zamanda kız çocuklarının eğitimi için yaptığı çalışmaları da bu kitapta anlattı. Geçtiğimiz günlerde tanıtımı sosyal medyada paylaşılan He Named Me Malala (Adımı Malala Koydu) isimli belgeseli de bulunmaktadır.
Şu zamana kadar Nobel Barış Ödülü almış en genç kişi olan ünvanına sahip 12 Temmuz 1997 doğumlu Malala Yusufzay, Oxford Üniversitesi’nde Felsefe, Politika ve Ekonomi okumaktadır.
Malala Yusufzay için Barış Özcan’ın hazırlamış olduğu aşağıdaki videoyu izlemenizi öneririm.
